وجه التزام در قراردادها

 وجه التزام در قراردادها

طبق مواد 226 تا 230 قانون مدنی، در صورتی که یکی از طرفین قرارداد به تعهدات خود عمل نکند، در اجرای تعهدات ناشی از تعهد در قرارداد مشارکت، مبلغی را که به عنوان خسارت تعیین شده است، مانند جریمه پرداخت خواهد کرد. در صورتی که در اثر عدم اجرای تعهد خسارتی به طلبکار وارد شده باشد طلبکار می تواند به دادگاه مراجعه و مطالبه خسارت نماید. برای اینکه طلبکار مستحق دریافت خسارت باشد، باید شرایط زیر در قرارداد قید شود که این شرایط ناشی از مواد ۲۲۱، ۲۲۶ و ۲۲۷ قانون مدنی است:

تاریخ انقضا
تحقق ضرر
عدم انجام تعهد به علت خارجی نیست
غرامت مطابق قرارداد، عرف یا قانون مورد نیاز است.

تعریف وجه التزام در قراردادها

به عنوان مثال اگر سازنده در تاریخ تعیین شده ساختمان را به اتمام نرساند یا واحدهای ساخته شده را تحویل ندهد یا در تاریخ تعیین شده سند رسمی تنظیم نکند یا کار را به پایان نرساند، برای هر یک به طور جداگانه خسارت باید وارد شود. در قرارداد تعریف شود یا مثلاً مالک زمین سند را در تاریخ معین ارائه کند. اگر از طرف سازنده این کار را نکند باید ودیعه را بپردازد. همین طور در قراردادهای بیع و اجاره و در هر قراردادی که مستلزم ایجاد تعهد برای طرفین باشد، وثیقه بیش از هر چک و سفته می تواند به عنوان ضمانت اجرای قرارداد به مردم کمک کند. مثلاً در عقد اجاره در صورت عدم تخلیه یا عدم استرداد رهن می توان ودیعه گذاشت و یا در قرارداد بیع در صورت تأخیر در پرداخت وجه مؤثر است سپرده گذاری البته و یقینا نحوه نگارش و رعایت منطق برای تعیین میزان تکلیف و برخی نکات قانونی دیگر شرط صحت است.
توجه داشته باشید که اگرچه وثیقه نوعی خسارت و مجازات ریالی محسوب می شود. اما اگر به جای واژه ودیعه از اصطلاح خسارت تاخیر استفاده کنید، ماهیت و آثار آن کاملا متفاوت است و حتی ممکن است در دریافت و مطالبه آن کوتاهی کنید. پس تا حد امکان از کلمات و عبارات قانونی و قانونی استفاده کنید تا در مواقع لزوم گرفتار اما و اگرهای قانونی نشوید.

اما باید کمی از این قوانین برای شما بگوییم،

در ادامه به تفصیل قوانین 221 تا 230 قانون مدنی را خواهیم گفت.

ماده ۲۲۱ قانون مدنی
اگر کسی کاری را متعهد شود یا از انجام کاری خودداری کند در صورت تخلف مسئول ضرر طرف مقابل است مشروط بر اینکه جبران خسارت معین شده باشد یا اینکه تعهد به صورت متعارف باشد. مشخصات، یا از طریق ضمانت مطابق با قانون.

ماده ۲۲۲ قانون مدنی
در صورت عدم پایبندی به تعهد طبق ماده فوق، حاکمیت می تواند به شخصی که تعهد به نفع او بوده اجازه دهد خودش آن عمل را انجام دهد و متخلف را به پرداخت هزینه محکوم کند.

ماده ۲۲۳ قانون مدنی
هر معامله ای که انجام شود متکی به صحت است، مگر اینکه مفاسد آن کشف شود.

ماده ۲۲۴ قانون مدنی
کلمات در قراردادها بر اساس معانی رایج است.

ماده ۲۲۵ قانون مدنی
اینکه چیزی در عرف و عادت متعارف باشد به طوری که عقد بدون تصریح آن را استثنا کند، مساوی است با ذکر آن در عقد.

ماده ۲۲۶ قانون مدنی
در صورت عدم ایفای تعهدات توسط یکی از طرفین، طرف دیگر تنها در صورتی می تواند مطالبه خسارت نماید که مدت معینی برای اجرای تعهد تعیین شده باشد و مدت مذکور منقضی شده باشد و برای آن مهلتی تعیین نشده باشد. اجرای تعهد در اجرای تعهد، طرف می تواند در زمانی که مرجع بوده و ثابت کند که مستلزم اجرای تعهد بوده است، مطالبه خسارت کند.

ماده ۲۲۷ قانون مدنی
بر اساس این ماده، اثبات اینکه عدم ایفای تعهد ناشی از علت خارجی بوده بر عهده طلبکار است و به محض اینکه طلبکار ثابت کند که تعهد انجام نشده و در نتیجه متضرر شده است. خسارت مستقیم، طلبکار ملزم به جبران خسارت است. این ضرر است مگر اینکه ثابت کند که عدم انجام تعهد ناشی از چیزی خارج از قدرت او بوده است.

ماده ۲۲۸ قانون مدنی
در صورتی که موضوع تعهد پرداخت نقدی باشد، حاکمیت می‌تواند طبق ماده ۲۲۱ به مدیون دستور دهد که خسارت ناشی از تأخیر تأدیه دین را جبران کند.

ماده ۲۲۹ قانون مدنی
در صورتی که طلبکار به دلیل حادثه ای خارج از اختیار خود نتواند به تعهد خود عمل کند، محکوم به پرداخت خسارت نخواهد بود.

ماده 230 قانون مدنی
اگر در معامله شرط شده باشد که در صورت تخلف، متخلف مبلغی را به عنوان خسارت پرداخت کند، مدیر نمی تواند او را به مقداری بیشتر یا کمتر از آن محکوم کند.

انواع وجه التزام در قراردادها

بدهی ها به دو دسته تقسیم می شوند:

مسئولیت عدم اجرای تعهد: در این حالت مبلغی کلی به عنوان خسارت عدم اجرای تعهد تعریف می شود.
نوع دیگر ودیعه تاخیر در اجرای تعهد است که در این صورت به ازای هر روز یا ماه تاخیر مبلغی تحت عنوان ودیعه تعیین می شود.
نحوه تعیین تعهد در قرارداد
در قراردادها و قراردادهای مالی، تعهد به منظور جریمه دیرکرد ناشی از تأخیر در اجرای تعهد یا خسارت ناشی از عدم ایفای تعهد به طور کلی پیش‌بینی و مقرر می‌شود. علاوه بر این، تعهد در صورتی وجود خواهد داشت که به عنوان شرط مورد توافق طرفین قرارداد باشد. در این قسمت در مورد نحوه تعیین مبلغ تعهد در قرارداد صحبت می کنیم و نحوه تعیین آن را توضیح می دهیم.

در مورد نحوه تعیین جریمه دیرکرد یا در واقع همان ودیعه باید گفت: از آنجایی که ودیعه باید به صورت شرط مورد توافق طرفین قرار گیرد، نحوه تعیین آن می تواند به صورت شرط درج شود. قرارداد یا به طور مستقل و خارج از قرارداد بین طرفین پذیرفته شود. مهم ترین نکته در تعیین تکلیف این است که قبول و توافق طرفین در قانون شرط است، به الزام ودیعه اقدام کرد.

قراردادهایی که ممکن است تعهد در آنها قید شده باشد

به عبارت دیگر مسئولیت قراردادی را جریمه قراردادی نیز می گویند و نحوه تعیین آن بر اساس توافق طرفین و به عنوان شرط مندرج در قرارداد یا توافقی مستقل از قرارداد است. پس از توضیح اینکه تعهد قراردادی چیست، در این قسمت از قراردادهایی می شنویم که در آن ها می توان تعهد یا جریمه دیرکرد را تعیین کرد.

وی در پاسخ به این سوال که در کدام قراردادها می توان تعهد را شرط کرد؟ باید گفت که در تمام قراردادهای مالی از ودیعه یا جریمه دیرکرد استفاده می شود، اما به ویژه در قراردادهای تملک کاربرد دارد. این به معنای قراردادهایی مانند قرارداد خرید و فروش یا عقد بیع است که به موجب آن پولی طبق قرارداد از دارایی یک نفر خارج می شود و به ملک دیگری تبدیل می شود.

تفاوت بین تعهد و تأخیر پرداخت

در قسمت های قبل توضیح دادیم که تکلیف چیست و چگونه می توان آن را تعیین کرد. همچنین اشاره کردیم که از این شرط می توان در قراردادهای مالی برای جلوگیری از خسارات احتمالی استفاده کرد. در این قسمت در مورد تفاوت خسارت ناشی از تعهد و خسارت تاخیر تادیه صحبت خواهیم کرد. خسارات تأخیر تأدیه خسارتی است که اگر طلبکار عمداً از ایفای تعهدات قراردادی خود امتناع ورزد و در اثر این امتناع موجب ضرر طرف مقابل شود، باید پرداخت شود و اینکه آیا این امر در عقد بوده یا نبوده شرط نیست. و تفاوت آن با وجوب است:

ودیعه مانند ودیعه عدم تثبیت سند باید با توافق طرفین تعیین شود و میزان آن توسط قاضی قابل تعدیل نیست.
خسارات تأخیر تأدیه نباید در قرارداد پیش‌بینی شود و در صورت اثبات ضرر ناشی از عدم اجرای تعهد یا تأخیر آن، توسط قاضی تعیین می‌شود.
مبلغ ودیعه توسط طرفین تعیین می‌شود و با نرخ روز تغییری نمی‌کند، مگر اینکه از طرف آنها مقرر شده باشد میزان خسارت دیرکرد بر اساس شاخص بانک مرکزی و نرخ روز تعیین می شود.

برای مطالعه بیشتر : سهم مسکن از هزینه خانوار ۶۰ درصد است

املاک تهراندشت