انواع ساختار ساختمان
انواع ساختار ساختمان :
در این مقاله قصد داریم شما را با موضوع ساخت و ساز آشنا کنیم و انواع آن را به شما بگوییم:
ساختمان سازه ای است که برای سکونت یا محل کار امن ساخته می شود و محیط داخلی را از فضای بیرون جدا می کند. به طور کلی هر سازه ای را می توان ساختمان نامید، یعنی ساختمان هایی که با مصالح ساختمانی مانند آهن، سیمان، گچ، آجر و … ساخته شده اند.
آشنایی با انواع ساختار ساختمان
در یک تعریف کلی و جامع، ساختمان های بلند به ساختمان هایی گفته می شود که از نظر ارتفاع از اندازه معینی فراتر می روند. بر اساس مصوبه 1377 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، ساختمان های بلندمرتبه ساختمان هایی با بیش از شش طبقه هستند. ساختمان های بسیار بلند را آسمان خراش یا برج نیز می نامند. بناهای باستانی بزرگ و با ارزش را عموماً ساختمان می نامند. اساساً ساختمان را می توان به دو گروه تقسیم کرد.
گروه اول از نظر ساختار
در این دسته، انواع ساختمان ها به شرح زیر است:
ساختمانی با دیوار باربر
در این نوع ساختمان ها ستونی وجود ندارد. کل بار کف، سقف و دیوارها توسط دیوارهای باربر کنترل می شود. دیواهای باربر را می توان از مصالح مختلفی از آجر، سنگ یا بلوک سیمانی ساخت اما از نظر ضخامت باید به گونه ای طراحی شوند که بتوانند بار ساختمان را تحمل کنند.
طبق آیین نامه 2800 (طراحی ساختمان ها در برابر زلزله) ساختمان های دارای دیوار باربر باید حداکثر با 2 طبقه و زیرزمین ساخته شوند، زیرا در صورت افزایش طبقات، نیروی برشی زلزله افزایش یافته و اثرات خطرناکی به همراه خواهد داشت. در مورد استقامت سازه
از انواع این بناها می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
ساختمان های بنایی | انواع ساختار ساختمان
ساختمان های بنایی به ساختمان هایی گفته می شود که مصالح مورد استفاده در آنها آجر، بلوک سیمانی یا سنگ است و تمام یا بخشی از بارهای عمودی توسط دیوارهایی از مصالح بنایی تحمل می شود. این نوع ساختمان برای ساختمان های کوچکی که بیش از دو طبقه نباشد و یا حداکثر ارتفاع آنها از سطح زمین 8 متر باشد قابل استفاده است.
اسکلت اصلی این نوع ساختمان ها آجری است و برای ساخت سقف در ایران یا از سقف های تیرچه و بلوک یا پروفیل های فولادی و آجرهای قوسی استفاده می شود.
در این نوع ساختمان ها برای مقابله با نیروهای جانبی (مانند زلزله) لازم است از زونا روی نشیمن چینی و زیر سقف ها استفاده شود. به علاوه در ساختمان های آجری معمولاً دیوارهای باربر در طبقات مختلف روی هم قرار می گیرند و بیشتر پارتیشن ها همان دیوارهای باربر هستند.
حداقل عرض دیوارهای باربر نباید کمتر از 35 سانتی متر باشد.
ساختمان های خشتی و گلی ( انواع ساختار ساختمان )
اسکلت اصلی این نوع ساختمان ها از خشت و گل است و تعداد طبقات از یک طبقه بیشتر نمی شود و در برابر نیروهای ثانویه مانند زلزله مقاوم نیستند.
ساختمان های چوبی
این نوع ساختمان ها در مناطقی ساخته می شوند که چوب با قیمت ارزان در دسترس است، مانند شهرهای جنوب اتریش، برخی از ایالت های ایالات متحده و غیره. در ایران به دلیل کمبود منابع، ساختمان های چوبی کمتری ساخته می شود.
ساختمان های بتنی
ساختمانی است که برای اسکلت اصلی خود از بتن آرمه (سیمان، ماسه، ماسه و فولاد به صورت آرماتور ساده یا آجدار) استفاده می کند.
در این نوع ساختمان ها سقف ها را با دال بتنی می پوشانند یا از سقف های تیرچه بلوک یا سقف های پیش ساخته دیگر استفاده می کنند.
برای ساخت دیوارهای جداکننده (پارتیشن) می توان از انواع آجر مانند سفال، آجر ماشینی سوراخ دار، آجر فشرده معمولی، فوم نسوز استاندارد، گچ تخته یا چوب استفاده کرد.
در این نوع ساختمان ها از بتن آرمه (بتن مسلح) برای ساخت تیر و ستون استفاده می شود. ساختمان های بتنی در برابر بلایای طبیعی بسیار مقاوم هستند.
ساختمان های فلزی | انواع ساختار ساختمان
سازه فلزی
در این نوع ساختمان ها از مقاطع فولادی برای ساخت ستون و پل استفاده می شود.
در ایران معمولاً برای ساخت ستون از تیرهای آهنی دوبل یا تک بالهای پهن استفاده می کنند.
برای اتصالات از تسمه های نبشی و برای ستون ها از صفحات فولادی (بیس پلیت) استفاده می شود و معمولاً دو قسمت را با جوش به هم متصل می کنند.
البته امروزه استفاده از پرچ یا پیچ نیز رایج شده است. در این نوع ساختمان ها از بادگیرهای فلزی برای مقابله با زلزله استفاده می شود.
به طور کلی می توان مزایا و معایب ساختمان های فلزی را در مقایسه با ساختمان های بتنی به شرح زیر بیان کرد:
مزایای ساختمان های فلزی | انواع ساختار ساختمان
ساختمان های فلزی دارای مزایایی هستند که قبل از سرمایه گذاری در منطقه 22 باید با آنها آشنا شوید و در زیر به آنها پرداخته ایم.
استحکام بالا
مقاومت فولاد بالا و نسبت مقاومت به وزن آن بیشتر از بتن است. این مشکل در سوله های با دهانه های بزرگ و در ساختمان های مرتفع و ساختمان هایی که بر روی زمین های نرم ساخته شده اند اهمیت بیشتری دارد.
استحکام مواد متعادل
استحکام فولاد در کشش و فشار خوب است. با تغییر موقعیت بارها می توان نیروهای وارده، فشار و کشش را جایگزین کرد و مقاطع به خوبی پاسخ دادند. اما مقاومت بتن تحت فشار خوب و تحت کشش کم است. بنابراین، اگر مناطق تحت تنش باشند و مسلح نباشند، نابود خواهند شد.
خواص الاستیک
خواص کشسانی فولاد به دلیل همگن بودن فولاد بسیار خوب است.
ضریب نیروی لرزه ای
به دلیل وزن زیاد قالب های بتن مسلح، ضریب نیروی لرزه ای بیشتر از قالب های فلزی است.
چکش خواری
یکی از خواص مهم مواد فلزی چکش خواری آنهاست. فلزات قادر به مقاومت در برابر تمرکز تنش که در واقع عامل شکست است و همچنین نیروهای دینامیکی و ضربه ای هستند، در حالی که بتن شکننده و شکننده است و عملکرد آن در برابر این نیروها بسیار ضعیف است.
معایب ساختمان های فلزی
ساختمان های فلزی دارای معایبی هستند که در زیر به آنها پرداخته ایم.
ضعف در گرما
استحکام فلز با افزایش دما کاهش می یابد. اگر دمای اسکلت فلزی به حدود 600 درجه سانتیگراد برسد، تعادل ساختمان به خطر می افتد.
خوردگی فلز در برابر عوامل خارجی
ساختمان های فلزی در اثر عوامل اقلیمی خورده شده و از ابعاد مفید آنها کاسته می شود. علاوه بر این، هزینه های نگهداری و حفاظت آنها نیز بالاست.
تمایل فلز به تعظیم
از آنجایی که تعداد قطعات فلزی زیاد و ابعاد آن ها عموما کم است، تمایل این قطعات به کمانش زیاد است و این مشکل به عنوان یک ضعف محسوب می شود.
جوش بد
استفاده از پیچ و مهره و تهیه قطعات در کارخانه، اقتصادی ترین و فنی ترین کاری است که در کشور ما برای ساختمان های معمولی قابل انجام نیست. استفاده از جوش برای اتصالات به دلیل مهارت کم جوشکارها، قدمت ماشین آلات، عدم کنترل دقیق توسط مهندسان ناظر، هزینه بالای تست جوشکاری و … است که بزرگترین ضعف اسکلت فلزی را تشکیل می دهد.
یک ساختمان ممکن است از دو یا چند نوع فوق تشکیل شده باشد، مانند ساختمان های بتنی فلزی یا آجری فلزی و غیره که ساختمان های مختلط نامیده می شوند.
انواع ساختمان ها بر اساس نوع کاربری و اهمیت
انواع ساختمان ها از نظر کاربری و اهمیت به چهار گروه اصلی تقسیم می شوند:
بسیاری از ساختمان های مهم
مانند بیمارستان ها، ایستگاه های آتش نشانی، تاسیسات آبرسانی، نیروگاه ها، برج های مراقبت، مخابرات، رادیو و تلویزیون، نیروی انتظامی، مراکز امداد.
ساختمان های مهم زیادی وجود دارد
ساختمان هایی که خسارت آنها باعث خسارات جانی و مالی قابل توجهی می شود. مانند: فروشگاه های برزگ، استادیوم ها، سینماها، مدارس و ….
ساختمان هایی که تخریب آنها منجر به از دست رفتن ثروت ملی می شود. مانند: مراکز نگهداری اسناد ملی، موزه ها و ….
ساختمان هایی که آسیب آنها باعث آتش سوزی و آلودگی محیط زیست می شود. مانند: پالایشگاه ها، مراکز سوخت گیری و ….
ساختمان های متوسط
این گروه از ساختمان ها شامل کلیه ساختمان ها به جز ساختمان های ذکر شده در سه گروه دیگر مانند ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری، هتل ها، پارکینگ های طبقاتی، انبارها، کارگاه ها، ساختمان های صنعتی می باشد.
ساختمان های کوچک
این گروه شامل دو دسته به شرح زیر است:
ساختمان هایی که خسارات نسبتاً کمی دارند و احتمال تلفات جانی دارند بسیار ضعیف هستند مانند انبارهای کشاورزی و سالن های دامداری.
ساختمان های موقتی که عمر عملیاتی آنها کمتر از 2 سال است.
برای مطالعه بیشنر : روستای برگ جهان تهران بهشت گمشده پایتخت در دل کوهستان :